Wrocławski gotyk

Gotyk wrocławski

W epoce średniowiecza Wrocław był jednym z najbardziej znaczących miast europy, rozwijał się prężnie – Za przełomową datę należy wymienić rok 1241(lub1242) kiedy to Bolesław Łysy wydał akt o założeniu miasta, powstało wówczas wiele monumentalnych budowli, przede wszystkim sakralnych, pierwsze fortyfikacje miejskie (mury obronne, fosa). Po śmierci Henryka VI (ostatniego z Piastów wrocławskich) miasto przeszło pod panowanie czeskie. Nastąpił wówczas dalszy, niezwykle intensywny rozwój miasta. W XV wiecznym Wrocławiu rozwijała się miejscowa szkoła architektoniczna. Jej sile dowodzi fakt iż jej wpływy były widoczne także poza obszarem miasta. W owym okresie powstawały liczne monumentalne budowle. Jednak u jego schyłku zamarła nieco aktywność budownictwa obiektów sakralnych.
Teresa Kulak-profesor Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego-autorka książki „Wrocław. Przewodnik historyczny” jako charakterystyczne cechy wrocławskiego Gotyku wymieniła: „predylekcje do wielkich płaszczyzn ścian budowli sakralnych- nie ożywionych dodatkowymi ozdobami oraz sklepieniami o przęsłach trójpodporowych- gwiaździstymi i tak zwanymi piastowskimi”.
Pomimo iż wzorem budowlanym była Katedra o bazylikowym korpusie i halowy Kościół św. Krzyża każda budowla wrocławska tego okres mogła poszczycić się pewną odrębnością, indywidualnością..
Mimo swej burzliwej historii, a zwłaszcza niszczycielskich bombardowań podczas II Wojny Światowej do naszych czasów zachowały się istne perełki polskich architektury gotyckiej i kunsztowne wrocławskie rzeźby.

Wrocławska rzeźba gotycka silnie związana była z budownictwem sakralnym i rzeźbą nagrobkową(jak chociażby wspominana w artykule dotyczącym rzeźby gotyckiej płyta nagrobna Henryka IV Probusa). W wieku XV znaczący był krąg „Madonny na lwie” a także monumentalna rzeźba nagrobkowa W późnej fazie wrocławskiego gotyku miejscowi rzeźbiarze opracowali własny sposób przedstawiania Marii (-akcentowano zwycięstwo Marii, jako Matki Chrystusa i jako Królowej nad złymi mocami. Koncepcja ta mimo silnego oddziaływania wpływów praskich utrzymała się do końca wieku, co więcej rozpowszechniła się także na obszarze Małopolski i Wielkopolski a także na ziemiach Czeskich i Pruskich.). W tym okresie Wrocław był swoistym centrum specjalizującym się w Tworzeniu Ołtarzy (nie tylko na potrzeby miasta). Najciekawsze przykłady rzeźby tego okresu stanowią: Ołtarz w kościele św. Elżbiety (pochodzący z roku 1470, autorstwa Hansa Pleydenwurffa) a także rzeźby mieszczące się na fasadzie wrocławskiego Ratuszu (konkretniej na jego południowej fasadzie).

Gotyckie zabytki architektoniczne na terenie Wrocławia, który każdy powinien zobaczyć:

Wrocławski Ratusz:
(zdjęcie prywatne)

Kościół św. Elżbiety:
(zdjęcie prywatne)

Kościół św. Marii Magdaleny:
(zdjęcie pochodzi ze strony: http://pik.wroclaw.pl/Katedra-Polskokatolicka-pw-w-Marii-Magda-m168.html)

Świątynia świętych Stanisława, Wacława i Doroty:
(www.wroclaw.pl)

Kościół Bożego Ciała:
(http://www.szczecin.eklopedia.info/?title=Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Bo%C5%BCego_Cia%C5%82a_we_Wroc%C5%82awiu)

Kościół św. Wojciecha (i św. Józefa (obecnie kaplica kościoła św. Wojciecha):
(http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Wroclaw_kosciol_swWojciecha.jpg)

Kościół Najświętszej Marii Panny na Piasku:
(http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Wroclaw_NMP_na_Piasku_Most_Tumski.jpg)

Dawny kościół św. Anny-obecnie przedszkole sióstr selezjanek:
(http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Wroclaw_wyspaPiasek-dom.jpg)

Kamieniczki Jaś i Małgosia:
(http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Wroclaw_Jas_i_Malgosia.jpg)

Kolegiata św. Krzyża i św. Bartłomieja we Wrocławiu:
(http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Wroclaw_swKrzyz_swBartlomiej.jpg)

Katedra:
(http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Poland_Wroclaw_Cathedral_2007_night.jpg)

Kościół św. Macieja:
(http://wroclaw.hydral.com.pl/test.php?obiekt=813&start=24&tend=32)

Arsenał Miejski Zwany też Mikołajski:
(kolejnapolskie.pl)

Literatura:

1. Teresa Kulak, "Wrocław. Przewodnik historyczny", Wrocław 2000, s. 5-91.
2. Janusz Czerwiński i Ryszard Chanas, "Dolny Śląsk. Przewodnik", Warszawa 1977, s. 45-92.
3. Janusz Kębłowski,"Polska sztuka gotycka",wyd. 2, Warszawa 1983, s. 29-101.
4. Beata Maciejewska, "Wrocław. Dzieje miasta", Wrocław 2003, s. 25-49.